แดง

ชื่อไทย                     แดง (Iron Wood)

ชื่อท้องถิ่น                จะลาน จาลาน ตะกร้อม สะกรอม (จันทบุรี), เพ้ย (ตาก), ปราน (สุรินทร์), ไปร (ศรีษะเกษ), กร้อม (นครราชสีมา), ผ้าน (เชียงใหม่), คว้าย (เชียงใหม่, กาญจนบุรี), ไคว เพร่ (แพร่, แม่ฮ่องสอน), เพ้ย (กะเหรี่ยง-ตาก)

ชื่อวิทยาศาสตร์        Xylia xylocarpa (Rxob.) Taub.

ชื่อวงศ์                    FABACEAE

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ลักษณะทั่วไป จัดเป็นไม้ยืนต้นที่มีขนาดกลางไปจนถึงขนาดใหญ่ โดยมีความสูงประมาณ 25 เซนติเมตร หรืออาจสูงถึง 30-40 เซนติเมตร ลำต้นของไม้แดงกลม ตรง เปลา ลักษณะของต้นจะเป็นทรงเรือนยอด เปลือกของลำต้นมีสีเทาอมแดง เวลาตกสะเก็ดจะแตกออกเป็นแบ่นกลมบางๆ รอบบริเวณลำต้น

ลักษณะใบ ลักษณะใบของต้นไม้แดงจะเป็นใบประกอบแบบขนนกสองชั้น ใบมีช่อยาวประมาณ 10-20 เซนติเมตร ก้านใบยาว 2-7 เซนติเมตร โดยในแต่ละช่อจะมีใบประกอบประมาณ 4-5 คู่ ใบย่อยรูปทรงไข่หรือรูปทรงรี แผ่นใบมีความกว้างประมาณ 7-20 เซนติเมตร ฐานใบมักเบี้ยว ปลายใบแหลม ใบอ่อนจะมีขนปกคลุมอยู่ประปราย ส่วนใบแก่จะไม่มีขน ใบมีสีเขียว

ลักษณะดอก ดอกมีสีเหลืองขนาดเล็ก ออกดอกเป็นช่อทรงกลมแบบเดี่ยว กลิ่นดอกมีความหอมอ่อนๆ ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางของดอกมีประมาณ 1.4 เซนติเมตร ดอกมีขนสีเหลืองปกคลุมอยู่ทั่วทั้งดอก กลีบดอก มี 5 กลีบ ซึ่งกลีบดอกและกลีบรองจะเชื่อมติดกันเป็นรูปทรงระฆัง เกสรตัวผู้มี 10 ก้าน แยกออกจากกันแบบอิสระ

ลักษณะผล ผลเป็นฝัก ฝักแบนแข็ง รูปขอบขนานเรียวและมีความโค้งงอบริเวณส่วนปลาย ฝักไม้แดงยาวประมาณ 7-10 เซนติเมตร ผิวฝักเรียบ มีสีน้ำตาลอมเทา เมื่อฝักแก่จะแตกออกเป็น 2 ซีก เปลือกฝักเมื่อแตกออกจากกันแล้วจะบิดงอ ภายในฝักมีเมล็ดประมาณ 10 เมล็ด

ระยะการออกดอกติดผล

ติดดอก กุมภาพันธ์-เมษายน

ติดผล พฤศจิกายน-กุมภาพันธ์

เขตการกระจายพันธุ์

ต้นแดงมีถิ่นกำเนิดอยู่ในประเทศไทย สามารถพบได้ในป่าเบญจพรรณและป่าเต็งรัง รวมไปถึงป่าละเมาะในเขตแห้งแล้ง

การใช้ประโยชน์

ไม้แดงมีเนื้อไม้แข็งแรง ทนทาน สามารถทนทานต่อแรงกระแทกได้สูง อีกทั้งยังทนต่อปลวกหรือแมลงกัดกิน จึงนำมาแปรรูปใช้ประโยชน์ได้อย่างหลากหลาย นิยมใช้ในการก่อสร้างอาคารบ้านเรือน เช่น ทำเสาบ้าน รอด ตง ใช้ทำกระดานพื้นบ้าน ฝาบ้าน เป็นต้น นอกจากนั้นยังสามารถนำไปทำเป็นเครื่องไม้เครื่องมืออุปกรณ์ต่างๆ เช่น ใช้ทำด้าม ทำหมอนรางรถไฟ ทำคันไถ สาก ฯลฯ

แหล่งข้อมูล : https://www.sarayuth.prachin1.go.th/ต้นแดง/

                   http://www.qsbg.org/Database/plantdb/mdp/index.asp