โลกสีน้ำเงินแสนสวย
นักบินอวกาศชาวอเมริกันถึงกับตะลึงกับภาพประทับใจของโลกที่เราอาศัยอยู่ที่เห็นพื้นน้ำทะเลสีน้ำเงินเข้ม ผืนแผ่นดินสีเขียวและน้ำตาลสมกับชื่อบลูแพนเน็ต หรือดาวเคราะห์สีน้ำเงิน ที่เรียกกันมาจนติดปาก เป็นความสวยงามในห้วงอวกาศที่น่าประทับใจอย่างแท้จริง ขนาดเห็นกันบนแผ่นภาพที่ถูกถ่ายทอดกันมาหลายต่อหลายครั้งยังน่าประทับใจเลย แล้วคนที่ได้เห็นของจริงด้วยตาตนเองจะรู้สึกตื่นตาตื่นเต้นมากขึ้นอีกเป็นทวีคูณ โลกกลม ๆ สีสดใสบนพื้นสีดำของห้วงอวกาศ ช่างสวยงามและน่าอยู่จริง ๆ จากภาพประทับใจดังกล่าวทำให้นักบินหลายคนเกิดแง่คิดและเห็นสัจธรรมหลายประการ เป็นต้นว่า มีโลกอยู่ใบเดียวจริง ๆ ในห้วงอวกาศที่มนุษย์จะอาศัยอยู่ได้อย่างสบาย และทุกสิ่งทุกอย่างจะอยู่บนโลกใบนี้ ไม่มีท่อ ไม่มีแผ่นใด ๆ ยื่นออกไปที่จะสามารถ รองรับหรือผลักดันของเสีย และของเหลือใช้ไปรวมไว้ได้ ทุกสิ่งทุกอย่างที่ต้องการและไม่ต้องการจะต้องอยู่บนโลกใบนี้เท่านั้น ทั้งในวันนี้และตลอดไป
แต่ความตระหนักของนักบินกับผู้บริโภคดูจะแตกต่างกันอย่างมาก คนจำนวนไม่น้อยยังใช้ชีวิตและเชื่อว่าจะมีที่รองรับของเหลือทิ้งและของเสียที่ไม่ต้องการอย่างเพียงพอ จึงได้ใช้ทรัพยากรอย่างสิ้นเปลืองและใช้แล้วทิ้ง จนติดเป็นความเคยชิน ของใช้จำนวนมากถูกผลิตด้วยเทคโนโลยีทันสมัย ด้วยวัสดุปรุงแต่งที่มีความ คงทนและไม่ย่อยสลายได้โดยง่าย แต่ถูกนำมาใช้เพียงช่วงเวลาสั้น ๆ และโยนทิ้งไป ทั้ง ๆ ที่วัสดุยังไม่เสื่อมสภาพ กลายเป็นภาระในการกำจัด และจัดการที่มีค่าใช้จ่ายสูง และมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมมากมาย บางครั้งยังเชื่อกันว่า ผู้บริโภคจำนวนมากเหล่านี้ มีพฤติกรรมสิ้นเปลืองเพราะไม่ทราบและไม่เข้าใจ เมื่อทราบและเข้าใจแล้ว ก็คงจะเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมสิ้นเปลืองได้ แต่ในความเป็นจริงถ้าเป็นเช่นนั้น ปัญหารอบ ๆ ตัวเรา ก็คงจะลดลงไปได้มาก นอกจากจะทราบและเข้าใจแล้วยังต้องมีแรงจูงใจที่ดีอีกด้วย
ห้างร้านจำนวนมากโหมโฆษณาการลดราคาสินค้าในเทศกาลต่าง ๆ อย่างต่อเนื่องเพื่อจูงใจให้ผู้บริโภคมาซื้อหาสินค้าอุปโภคบริโภค ราคาถูก รวมทั้งเสื้อผ้าอาภรณ์ตามสมัยนิยมที่มีอยู่มากมายในราคาที่ถูกกว่าปกติและถ้าจะบอกจะอธิบายว่า เสื้อผ้าที่กำลังลดราคาอยู่นั้น ส่วนใหญ่ทำจากเส้นใยสังเคราะห์ สีฉูดฉาดสะดุดตา ยากต่อการย่อยสลาย และเป็นภาระต่อสิ่งแวดล้อมมากเมื่อเลิกใช้ ผู้บริโภคที่รู้และเข้าใจส่วนหนึ่งอาจจะฉุกคิดขึ้นมาได้และชลอการตัดสินใจออกไปได้ระยะหนึ่ง แต่สำหรับหลายคนที่ของสวยงามราคาย่อมเยาจะเป็นมูลเหตุในการตัดสินใจได้ดีกว่าเหตุผลด้านสิ่งแวดล้อมทั้ง ๆ ที่รู้และเข้าใจ เป็นอันว่าเทศกาล การลดราคาได้เปิดโอกาสให้มีการตัดสินใจ ที่จะทำให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมโดยผู้บริโภคเพิ่มมากขึ้น
จึงขอฝากบอกผู้บริโภคให้ทราบว่า นักบินอวกาศได้เห็นว่ามีโลกสีน้ำเงินใบนี้อยู่ใบเดียวจริง ๆ และโลกใบดังกล่าวจะสามารถรองรับการใช้แล้วทิ้งได้ไม่มาก และอีกไม่นานจริง ๆ ที่ปัญหาความเสื่อมโทรมด้านสิ่งแวดล้อมจะแสดงตัวและอาจมองเห็นได้ชัดเจนจากห้วงอวกาศ ที่นักบินเดินทางออกไป แล้ววันนั้นนักบินอวกาศ อาจจะไม่ได้เห็นโลกสีน้ำเงินที่สวยงามอย่างที่เคยเห็นอีกแล้ว
บทความโดย
ดร.ธนวันต์ สินธุนาวา
นายกสมาคมพัฒนาคุณภาพสิ่งแวดล้อม